وقتی به تخیل بهایی داده نمی‌شود
یک نویسنده کودکان و نوجوانان گفت: بی‌توجهی به بن‌مایه‌های افسانه‌های بومی باعث شده است تا ژانر ادبیات علمی - تخیلی نتواند در جامعه ما در حد انتظار شکل بگیرد.
پریسا برازنده در گفت‌و‌گو با خبرنگار ادبیات خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، اظهار کرد: افسانه‌ها می‌توانند دست‌مایه‌ها و مشوق‌های خوبی برای خلق آثار ادبی علمی - تخیلی مدرن باشند اما این دست‌مایه‌ها هرگز در ایران به‌روز نشده‌اند، بنابراین در ادبیات علمی - تخیلی ما نقشی ندارند.
این عضو انجمن نویسندگان کودک و نوجوان با تأکید بر این‌که بین افسانه‌ها و ادبیات مدرن علمی - تخیلی در جامعه ما فاصله زیادی وجود دارد، اظهار کرد: اگرچه بن‌مایه و اساس ادبیات علمی - تخیلی در اختیار ما بوده و هست اما در این زمینه به شدت بی‌توجه بوده‌ایم و هرگز تلاش نکرده‌ایم تا از داشته‌های خود به نحو احسن استفاده کنیم و آن‌ها را روزآمد کنیم.
او در ادامه تأکید کرد: در غرب این بن‌مایه‌ها مورد توجه قرار گرفته است، بنابراین با به‌روز کردن آن‌ها توانسته‌اند آثار علمی - تخیلی خوبی را خلق کنند، درحالی‌که ما از یک‌سو نسبت به این بن‌مایه‌ها بی‌توجه بوده‌ایم و از سوی دیگر با هجمه تولیدات جهان غرب نسبت به این ژانر ادبی مغلوب شده‌ایم.
برازنده گفت: از سوی دیگر به لحاظ فرهنگی ما در جامعه‌ای زندگی می‌کنیم که به تخیل در آن بهایی داده نمی‌شود، بنابراین اغلب آثارمان پیام‌محور، حکمت‌گزین و واقع‌گرا هستند، درحالی‌که بچه‌ها ذاتا علاقه‌مندند تا آثاری را بخوانند که ضمن ایجاد هیجان در آن‌ها پیام خود را به صورت غیرمستقیم بدهد.
این مترجم افزود: به نظر من ژانر علمی - تخیلی در کنار ژانر وحشت به رشد علمی و نحوه مواجهه کودکان با مسائل اطراف‌شان کمک می‌کند، چرا که افسانه‌ها که بن‌مایه اصلی خلق آثار علمی - تخیلی هستند به صورت غیرمستقیم پیام را می‌دهند و در عین برخورداری از ویژگی‌هایی همچون پلیدی و پلشتی هرگز متهم به ارائه خشونت در جامعه نشده و نیستند.
این عضو انجمن نویسندگان کودک و نوجوان تأکید کرد: در افسانه‌ها پیوسته پلیدی وجود دارد که قهرمان داستان آن‌ها را از بین می‌برد، ولی چون این داستان‌ها ما به ازای واقعی ندارند، در نوجوان تأثیر منفی ایجاد نمی‌کنند. بنابراین افسانه‌ها در ژانر علمی - تخیلی می‌تواند کاربرد زیادی داشته باشد و ما را از فرورفتن در تکرار اندرزگویی و هدایت‌گری که موتور اصلی آثارمان شده، خلاص کند اما این‌که کی ما می‌خواهیم در آثارمان به این موضوعات توجه کنیم موضوعی نامشخص است.
