روزنامه دنیای اقتصاد: مسابقات بزرگ جهانی مثل المپیک یا جام جهانی فوتبال هر چهار سال یک بار کشورهای مختلف جهان را گرد هم می‌آورد تا برای به دست آوردن عنوان «بهترین» با هم جدال کنند. کل دنیا معطوف این اتفاق بزرگ است که طرفداران، تماشاچیان و حتی افرادی را که علاقه چندانی به ورزش ندارند، جذب می‌کند.
همان‌طور که تیم‌ها، بازیکنان و طرفداران آنها تجربیات زیادی در این مسابقات به دست می‌آورند، درس‌هایی وجود دارد که در زندگی یک کارآفرین می‌تواند به‌کار گرفته شود که در اینجا به پنج نمونه آن اشاره می‌کنیم.
1) همیشه استعدادها باعث بردن نمی‌شوند
چهار سال پیش اسپانیا برای اولین بار عنوان قهرمانی جام‌جهانی را به دست آورد. طرفداران این تیم انتظار داشتند این نتیجه در جام جهانی امسال هم تکرار شود. این انتظار با وجود بهترین بازیکنان دنیا که بیشتر آنها در باشگاه‌های مطرحی مثل رئال مادرید و اسپانیا بازی می‌کردند، به وجود آمده بود؛ اما آنها نتوانستند. آنها بعد از شکست ناامیدکننده مقابل هلند و تلاش نه‌چندان خوب در دو بازی بعدی از دور مسابقات خارج شدند. انگلستان و ایتالیا با سوابق درخشان نیز به همین سرنوشت دچار شدند و راه را برای صعود تیم‌هایی که نسبت به آنها از استعدادهای کمتری برخوردار بودند، باز کردند.
این حذف‌های زودهنگام می‌تواند درس بزرگی برای کسب‌وکارها باشد: وجود استعدادها به تنهایی موفقیت را تضمین نمی‌کند، بلکه عوامل دیگری مانند تلاش، نوآوری و یافتن یک استراتژی خوب مورد نیاز است.
2) جامعه بهترین دوست یک برند است
جام‌جهانی برای برندهای بزرگ جهانی خوب بوده است. نایک، کوکاکولا و بسیاری دیگر با راه‌اندازی کمپین‌های بازاریابی نوآورانه و جذاب اثرگذاری جهانی زیادی داشته‌اند و از شور و هیجانی که برای جام جهانی وجود دارد، منتفع شدند. با در نظر گرفتن این موضوع، بیشتر برندها بر پیوند زدن محصولات و خدمات خود به جامعه جهانی فوتبال متمرکز شدند، نه خود محصولات و خدمات.
برای کارآفرینان این می‌تواند درس بزرگی باشد که اهمیت ایجاد جامعه برای مشتریان فعلی و مشتریان بالقوه را نشان می‌دهد. یعنی کسب‌وکارها می‌توانند به جای اینکه صرفا بر تبلیغ خودشان متمرکز باشند تا آگاهی برند ایجاد کنند، می‌توانند بر آموزش، اطلاع‌رسانی و خدمات‌دهی تکیه کنند.
3) بازنده‌ها را دست کم نگیرید
درست است که تیم‌های صعودکننده در مراحل نهایی همگی از قدرت‌های مطرح فوتبال بودند؛ اما تعدادی از 16 تیمی که از مرحله اول صعود کردند، بهترین‌های دنیا نبودند. تیم‌هایی مثل یونان، کاستاریکا و آمریکا همگی از گروه‌های سختی صعود کردند و انگلستان، ایتالیا، اسپانیا و پرتغالی که کریستیانو رونالدو را داشت، پشت سر گذاشتند.
در هر رویداد بزرگ ورزشی این اتفاق رخ می‌دهد و برای صاحبان کسب‌وکار این موضوع نشان‌دهنده این است که همیشه نباید در میان کسب‌وکارهای بزرگ به دنبال مشتری محصولات و خدمات خود بگردند. کارآفرینان هم باید بدانند حتی اگر کسب‌وکار کوچک و تجربه اندکی دارند، می‌توانند ارزش و تمایز منحصربه‌فردی ایجاد کنند.
4) کم بودن یک اتفاق مثبت است
ما در دنیای ارتباطات سریع زندگی می‌کنیم. با رسانه‌های اجتماعی و ابزارهای موبایل 24 ساعت شبانه‌روز در دسترس هستیم. حدود 91 درصد افراد هنگام خواب گوشی‌های موبایل را کنار خود می‌گذارند و بنابراین، بیش از هر زمانی با هم ارتباط دارند. فکر کنید فیفا تصمیم بگیرد چنین روندی را دنبال کند و مسابقات جام جهانی را هر دو سال یک بار برگزار کند؛ اما این روش غلط است و درست مثل مسابقات المپیک، جام جهانی هر چهار سال یک بار برگزار می‌شود تا با نزدیک شدن به آن هیجان و علاقه بیشتری ایجاد شود.
کسب‌وکارها می‌توانند از این موضوع درس بگیرند. درست است که ما هیچ وقت نمی‌خواهیم مشتریان‌مان را منتظر بگذاریم؛ اما همیشه باید یک وجه تمایز منحصربه‌فرد داشته باشیم. فوتبال هر ساله در صحنه‌ها و تحت عناوین مختلف انجام می‌شود، اما فقط مسابقات جام جهانی است که تا این حد اشتیاق و هیجان ایجاد می‌کند. وجه تمایز جام جهانی فاصله زمانی برگزاری آن است و کارآفرینان باید به این فکر کنند که چه چیزی آنها را منحصربه‌فرد و به یادماندنی می‌کند. 80 درصد صاحبان کسب‌وکارها فکر می‌کنند محصولات و خدمات آنها کاملا متمایز است، اما طبق تحقیق شرکت مشاوره‌ای Bain & Company تنها 8 درصد مشتریان همین احساس را نسبت به آنها دارند. جام جهانی این وجه تمایز را دارد.
5) استراتژی، آخرین هم‌سطح‌کننده حوزه کسب‌وکار و بازی
اگر اول مسابقات می‌گفتیم تیم کاستاریکا در مرحله یک چهارم نهایی، هلند پرستاره را پای پنالتی می‌کشاند، شاید هیچ‌کس باور نمی‌کرد. این اتفاق رخ داد و تصادفی هم نبود. کاستاریکا می‌دانست بازیکنان هلند برترند؛ اما برخلاف سایر تیم‌هایی که در مراحل قبل در برابر هلند به زانو درآمدند، کاستاریکا با یک استراتژی فوتبالی ساده هلندیها را به دام انداختند: «تله آفساید.» دفاع کاستاریکا بیش از 10 بار حمله هلندیها را به این شیوه متوقف کرد.
برای کارآفرینان، این برنامه ساده اما موفق که کاستاریکا اجرا کرد، اهمیت استراتژی را نشان می‌دهد. شرکت‌هایی که استعدادهای خوبی دارند می‌توانند بقا داشته باشند؛ اما کسب‌وکارهایی که هم از استعدادهای خوب برخوردارند و هم برنامه دارند، عمیقا وارد جدال رقابتی می‌شوند و معمولا در این رقابت به اوج می‌رسند.
جام جهانی 2014 برای مدتی تماشاچیان فوتبال را از سراسر دنیا گرد هم آورد تا شاهد بزرگ‌ترین رویداد فوتبالی دنیا باشند. اگر دقیق این مسابقات را مرور کنید، می‌توانید چیزهای زیادی از تیم‌ها، اسپانسرها و مدیریت برگزاری مسابقات یاد بگیرید و در امور روزانه کسب‌وکار از آنها منتفع شوید.
