بی دقتی و عدم توجه در بسته بندی مشکلات عمده ای را برای کالاهایی از قبیل: شیرینی جات سنتی، انواع نان و کلوچه، ترشیجات و در مقیاس بزرگتر صنایع دستی ایران، خشکبار، عسل، خرما، زعفران و انواع گیاهان دارویی و ... در عرضه و فروش به بازارهای بین المللی به وجود آورده است. نگرش سنتی به بازار مصرف ، فضای باز و عدم وجود رقیب جدی در تولید این خانواده از محصولات ، از عواملی هستند که باعث شده تولید کنندگان توجه چندانی به شیوه بسته بندی و نحوه عرضه کالای خود نداشته باشند. اما شیوه تصمیم گیری برای خرید در مصرف کننده امروزی بسیار متفاوت تر از سالهای گذشته است. حجم بالای پیامهای تبلیغاتی، حضور محصولات وارداتی، ارتباط با دنیای خارج از طریق انواع رسانه ها، وضعیت اقتصادی، اجتماعی و سیاسی (و موارد دیگری که در حوصله این مطلب نمی باشد) به عنوان عوامل تاثیر گذار در ذهن مصرف کننده امروزی به شمار رفته که رفتار خرید را در وی تحت تاثیر قرار می دهد. کالاهایی که خود را با این تغییرات همگام نسازند به زودی محکوم به نابودی خواهند شد.
زعفران ایران مثالی است که می تواند گویای میزان خسارت ناشی از این بی توجهی ها در سهم صادرات ایران از بازار جهانی باشد. ایران یکی از بزرگترین تولید کننده های زعفران در دنیا است اما هنگامی که در جستجوی زعفران مرغوب باشید به طور حتم نام کشور اسپانیا را به عنوان بزرگترین صادر کننده زعفران دنیا خواهید یافت!
اگر در آمد حاصل از صادرات زعفران اسپانیا را بررسی کنید ، به رقمی خواهید رسید که چندین برابر از درآمد ایران از محل صادرات زعفران بیشتر است. این در حالی است که اسپانیا بیشترین زعفران مورد نیاز خود را از ایران وارد می کند. زعفران ایران به صورت فله به اسپانیا می رود، در آنجا بسته بندی شده، دارای هویت می گردد و در نهایت به کشورهای دیگر صادر می شود. این ارزش افزوده ای است که بسته بندی برای یک کالا به همراه می آورد.
اکثر صنایع دستی و مواد غذایی سنتی (خانگی) ایران، در بسته بندیهای نا مطلوبی در دستان خریدار قرار داده می شوند. این خلاء زمانی به خوبی حس می شود که شما مجسمه نفیس، دست ساز و گران قیمتی را خریداری کرده و آن را پیچیده شده در روزنامه به همراه یک کیسه نایلونی دریافت کنید!
بسته بندی می تواند بیانگر علاقه، اعتماد به نفس، شوخ طبعی و حس اطمینانی باشد که تولید کننده نسبت به محصولاتش دارد. استفاده از جمله های مناسب در کنار یک دیزاین صمیمی و ساده، می تواند نظر هر بیننده ای را به خود جلب کند.
بسته بندی نقطه تلاقی هنر و صنعت است. بنابراین یک طراح بسته بندی باید علاوه بر تخصص خود (گرافیک دیزاین و یا طراحی صنعتی) بر علوم و فنون متعدد دیگری نیز مسلط باشد. انواع روشهای تولید، امکانات و محدودیتها، شیوه های متداول در فروش و عرضه کالا، شناخت انواع محصولات (الزامات نگهداری، حمل و نقل و مصرف)، ملاحظات بازاریابی و فروش و غیره.
آموزش همزمان دو گروه اصلی (تولید کننده و طراح بسته بندی) می تواند کمک زیادی را به بهبود این شرایط کرده و موفقیتهای متعددی را برای این صنعت به همراه بیاورد. به دست آوردن راه حل مناسب برای بسته بندی یک کالا، پروسه ای طولانی و پر هزینه است که امیدوارم روزی تمام تولید کننده ها به ارزش آن در تجارتهای کوچک و بزرگ خود پی ببرند.
